Blog in Coronatijd #7
Lees de zevende blog in een serie over leven en werken in tijden van een intelligente lockdown in Coronatijd.
Coronatijd en welbevinden
Peter Ruit – senior opleidingsdocent – Driestar Educatief
Onderwijs geven in een tijd met corona en de maatregelen die daaruit voortvloeien, heeft effect op mij. Onlangs ben ik weer geprolongeerd als lerarenopleider en bij de voorbereiding daarop kwam uit mijn zelfevaluatie dat ik wat meer aandacht mag schenken aan het inzetten van digitale middelen. Welnu, daar ben ik ruimschoots aan toegekomen in de achterliggende coronaweken. Online colleges geven via Microsoft teams en vergaderen via teams waren mooie uitdagingen en leermomenten om meer digitale middelen in te zetten in mijn opleidingspraktijk.
Ik heb me tegelijkertijd afgevraagd wat dit doet met mijn welbevinden. Welbevinden duid ik als een combinatie van goed voelen en goed functioneren (Huppert & Johnson, 2010). Je goed voelen omvat positieve emoties zoals geluk, tevredenheid, interesse of genegenheid. Positieve emoties bevorderen het welbevinden en kunnen leiden tot meer optimaal functioneren (Fredrickson, 2004).
Als ik na afloop van een online college via teams me afvroeg of ik er gelukkig van werd, dan kon ik daar niet overtuigend “ja” op zeggen. Maar ik vroeg me ook af wat de reden kan zijn dat ik van online colleges niet zo gelukkig word? Na reflectie merkte ik dat er bij mij een spanning ontstaat bij de vervulling van mijn psychologische basisbehoeften. De Zelf Determinatie Theorie van Deci en Ryan (2000) kennen we allemaal wel vanuit de theorie. Het uitgangspunt is dat ieder mens drie psychologische basisbehoeften heeft. Dit zijn de behoefte aan competentie (het gevoel een taak aan te kunnen), autonomie (het vermogen om keuzes te kunnen maken) en verbondenheid (het gevoel bij een groep te behoren). De vervulling van deze behoeften leidt tot welbevinden.
Bij het online lesgeven voel ik me, zeker in het begin, niet erg competent. De mogelijkheden die het programma MS teams biedt, blijk ik nog niet volledig te beheersen. Ik word daar zenuwachtig van, wat duidelijk geen positieve emotie is. Dat geeft spanning op deze basisbehoefte. Hoe staat het met mijn behoefte aan verbondenheid tijdens de online colleges? Als ik mijn scherm deel met de studenten, dan zie ik nog maar één student. Na een paar dia’s denk ik, waar zouden de studenten zitten? Zijn ze inmiddels al koffie aan het drinken? Hoe komt mijn verhaal eigenlijk over op hen? Ik zit tegen een dood scherm aan te praten, heb geen contact met de studenten en ik word er onzeker van. Het is duidelijk dat mijn behoefte aan verbondenheid met de studenten heel sterk onder druk staat. Het gevoel van onzekerheid geeft geen positieve emotie. Ik merk ook, dat ik meer vermoeid raak om op deze wijze college te geven.
En dan mijn gevoel van autonomie, wat gebeurt daarmee? Heb ik een keuze om wel of niet online college te geven? Bovendien kan ik ook niet kiezen tussen real time of online lesgeven. Het systeem levert mij danige beperkingen op, waardoor ik niet mijn didactisch repertoire kan inzetten. Ik ben gewend in te spelen op de reacties van studenten en voel me daarbij autonoom welke didactische keuzes ik maak. Maar bij het online lesgeven heb ik niet het vermogen om voldoende keuzes te kunnen maken in de uitvoering van mijn college. Ook deze behoefte staat sterk onder druk en maakt me soms opstandig of chagrijnig. Ook al geen positieve emotie! Het is duidelijk dat mijn welbevinden onder druk staat en zelfs afneemt.
Wat nu? Is het alleen maar kommer en kwel? Nee, “het nieuwe normaal” waarin we leven, biedt ook uitdagingen. Wat heb ik nodig om die uitdagingen aan te kunnen gaan? Moed om verandering in mijn handelen aan te durven pakken. Doorzettingsvermogen, het aanleren van nieuwe vaardigheden gaat gepaard met tegenslag, dan zal ik door moeten zetten. Creativiteit, ik zal naar mogelijkheden binnen de nieuwe werkelijkheid moeten zoeken om inventief mijn colleges te kunnen inrichten. Optimisme, wanneer iets niet gelijk lukt dan tegen mezelf zeggen “volgende keer beter”.
Al deze kernkwaliteiten heb ik in huis en krijgen de kans zich verder te ontwikkelen als ik ze bewust ga inzetten. En het bewust gebruiken van mijn kernkwaliteiten geeft mij voldoening en levert positieve emoties en energie op. Dus ga ik dapper door met het zoeken naar mogelijkheden in onze nieuwe onderwijswereld om positieve emoties te kunnen ervaren en voldoening te krijgen door het inzetten van mijn kernkwaliteiten.
Toch hoop ik stiekem na de zomervakantie mijn studenten weer in levende lijve te kunnen ontmoeten om weer warm contact te kunnen maken.
Contact gegevens:
Peter Ruit
Referenties
Fredrickson, B. L. (2004). The broaden-and-build theory of positive emotions. The Royal Society, 359, 1367–1377.
Huppert, F., & Johnson, D. (2010). A controlled trial of mindfulness training in schools: The importance of practice for an impact on well-being. The Journal of Positive Psychology, 5, 264–274.
_________________________________
Bovenstaande blog is de zevende in een serie over leven en werken in tijden van een intelligente lockdown in Coronatijd. Eerdere blogs vind je hieronder.
Blog #6 Leren van een lockdown (Marco Snoek)
Blog #5 “Onderwijs: elke dag anders” (Roel Grol)
Blog #3 Prolongeren in digitale groepen (Velon werkzaamheden in Coronatijd (Monique Bekker)
Blog #2 Gesloten (hoge)scholen en Samen Opleiden (Mariëlle Theunissen)