Grip op persoonsvorming

Persoonsvorming, gedefinieerd als de vorming van het zelf, is in eerste instantie een doelloos proces dat zich op allerlei manieren en momenten voordoet. Ook in het basisonderwijs hebben we er daarom automatisch mee te maken. Kinderen worden op school dagelijks op honderden manier beïnvloed in het persoonlijkheid, identiteit en karakter, en de persoonlijkheid van de leerkracht speelt daarbij vaak een grote rol. Hoewel scholen op het gebied van identiteit vaak top-down werken en bepaalde waarden op het gebied van identiteit, of doelen op het gebied van sociaal-emotionele ontwikkeling opstellen, is het maar de vraag in hoeverre deze doelmatige manier van werken effect heeft op het dagelijkse proces van persoonsvorming.

Door het intersubjectieve en normatieve karakter van persoonsvorming is op dit proces namelijk lastig grip te krijgen. De cyclus van doelen stellen en toetsen, die vaak gebruik wordt om grip te krijgen op kwalitatieve onderdelen van het onderwijs, zoals rekenen en spelling, is niet geschikt om het dit doelloze proces te sturen. In plaats daarvan is een heel persoonlijke cyclus van bedachtzaamheid na actie nodig.

Door bewust te reflecteren op de eigen geleefde ervaring tijdens vormingsmomenten kunnen leerkrachten momenten van vorming steeds beter gaan herkennen en benutten. De pabo’s van Inholland gebruiken deze cyclus om met studenten die het keuze-onderwijs rondom persoonsvorming volgen te werken aan het herkennen en benutten van vormingsmomenten. Op deze manier ontwikkelen studenten een eigen persoonlijke stijl in het bewuster sturen en verantwoorden van persoonsvorming.

Lees meer via de mediatheek van Velon.

---