Perspectieven

Instituutsopleider
Een instituutsopleider leidt (aanstaande) leraren op binnen de context van een geaccrediteerd
opleidingsinstituut (hbo/wo). Instituutsopleiders en schoolopleiders leiden in samenwerking op.

Schoolopleider
Een schoolopleider leidt (aanstaande) leraren op binnen de context van een opleidingsschool die het samen opleiden in het integraal personeelsbeleid heeft opgenomen. Schoolopleiders en instituutsopleiders leiden in samenwerking op.

Onderzoeker
Een lerarenopleider als onderzoeker begeleidt, gebruikt, en voert onderzoek uit ten behoeve van het opleiden van leraren. Daartoe ondersteunt hij bijvoorbeeld (aanstaande) leraren bij het doen van praktijk onderzoek en/of draagt hij bij aan de curriculumontwikkeling ten aanzien van onderzoek in de lerarenopleiding. Zijn werkzaamheden als begeleider en uitvoerder van onderzoek in de lerarenopleiding bepalen mede zijn blik op de beroepsstandaard.

Onderwijsontwikkelaar
Een lerarenopleider als onderwijsontwikkelaar ontwerpt en adviseert ten aanzien van nieuwe ontwikkelingen in het onderwijs. Daartoe voert hij bijvoorbeeld projecten uit die gericht zijn op de ontwikkeling van (digitale) leeromgevingen en/of draagt hij bij aan het expliciteren van de visie op opleiden in zijn organisatie. Zijn werkzaamheden als ontwerper en adviseur van nieuw onderwijs in de lerarenopleiding bepalen mede zijn blik op de beroepsstandaard.

Vakdidacticus
Een lerarenopleider als vakdidacticus ontwerpt onderwijs gericht op het bevorderen van het vakspecifiek denken en handelen van (aanstaande) leraren. Daartoe besteedt hij bijvoorbeeld aandacht aan probleembewustwording door leerlingen en/of is hij gericht bezig met het onderhouden en uitbreiden van eigen vakkennis en specifieke vakvaardigheden. Zijn werkzaamheden als ontwerper van onderwijs gericht op het vakspecifiek denken en handelen van (aanstaande) leraren bepalen mede zijn blik op de beroepsstandaard.

Nascholer
Een lerarenopleider als nascholer geeft vorm aan nascholingsaanbod ten behoeve van opdrachtgevers uit de (school)praktijk. Daartoe stemt hij bijvoorbeeld het aanbod af op nascholingsvragen en/of onderhoudt hij een netwerk met belanghebbenden op het gebied van nascholing en het begeleiden van levenslang leren. Zijn werkzaamheden als vormgever van nascholingsaanbod bepalen mede zijn blik op de beroepsstandaard.

Assessor
Een lerarenopleider als assessor beoordeelt de beroepsbekwaamheden van (aanstaande) leraren. Daartoe houdt hij zich bijvoorbeeld bezig met de beoordeling van bewijsmateriaal bijeengebracht in een (digitaal) en/of observeert en beoordeelt hij het functioneren van (aanstaande) leraren in de praktijk. Zijn werkzaamheden als beoordelaar van beroepsbekwaamheden bepalen mede zijn blik op de beroepsstandaard.

Leeg vakje
Dit vakje is leeg zodat er ook een aanvullend perspectief gekozen kan worden.

Grondslag
Een lerarenopleider is leraar van (aanstaande) leraren: hij heeft een specifieke voorbeeldfunctie die hij gericht in kan zetten. Hij is in staat om op een open manier de drieslag tussen het leren van leerlingen, het leren van (aanstaande) leraren en zijn eigen leren vorm te geven. Hij is gericht op de persoonlijke en professionele ontwikkeling van (aanstaande) leraren en – afgeleid daarvan – op de ontwikkeling van leerlingen.
Een lerarenopleider is een betrokken docent die bekwaam en deskundig is. Hij is motiverend, innovatief en geïnteresseerd in onderwijs en de mensen die daarbinnen werken en leren. Hij is zich bewust van zijn verantwoordelijkheid ten opzichte van (aanstaande) leraren, leerlingen, de samenleving en zichzelf. Hij kan zijn opdracht plaatsen binnen de maatschappelijke context van het onderwijs. Hij expliciteert en onderbouwt zijn visie op onderwijs en opleiden. Hij is betrouwbaar en transparant.
Een lerarenopleider beschikt over kennis van de relevante (wetenschappelijke) inzichten over leren, opleiden en onderwijzen binnen de context van de school en de lerarenopleiding (eerste orde en tweede orde didactiek). Hij beschikt over praktische wijsheid die gebaseerd is op onderwijservaring.
Een lerarenopleider is zich bewust van zijn eigen waarden, normen en onderwijskundige opvattingen. Hij begeleidt de moreel-ethische ontwikkeling van (aanstaande) leraren, en daarmee indirect die van de leerlingen. Hij stimuleert visievorming en waardeoriëntatie van de (aanstaande) leraren. Hij heeft respect voor culturele en levensbeschouwelijke diversiteit.
Een lerarenopleider neemt zijn verantwoordelijkheid in een multidisciplinair team van school- en instituutsopleiders, dat betrokken is bij de opleiding van (aanstaande) leraren. Hij is in staat om school- en opleidingspraktijk met elkaar te verbinden. Een lerarenopleider heeft een onderzoekende houding. Hij is op de hoogte van het onderzoek binnen zijn vakgebied en hij heeft kennis van relevante onderzoeksmethoden. Hij weet in de begeleiding van (praktijk)onderzoek een goed evenwicht tussen ondersteuning en uitdaging te realiseren.
Een lerarenopleider is reflectief. Hij beziet en stuurt kritisch en constructief zijn eigen ontwikkeling en die van anderen. Hij kent zijn eigen sterke en zwakke kanten als lerarenopleider en kan zijn functioneren toetsen aan de geformuleerde bekwaamheden op het gebied van opleidingsdidactiek, agogisch handelen, organisatie en beleid, en het sturen van de eigen ontwikkeling.

Een lerarenopleider is opleidingsdidactisch bekwaam
Een lerarenopleider heeft overzicht over relevante leerinhouden. Hij gebruikt diverse (opleidings) didactische methodieken bij het vormgeven van de leerprocessen van (aanstaande) leraren. Hij is nieuwsgierig naar nieuwe ontwikkelingen op het gebied van de (opleidings)didactiek. Een opleider weet wanneer hij nieuwe media kan inzetten met een opleidingsdidactische meerwaarde.
Een lerarenopleider zet zijn eigen functioneren voorbeeldmatig in. Hij maakt daarin de drieslag zichtbaar, zowel tussen zijn eigen didactisch handelen als opleider en het didactisch handelen van de (aanstaande) leraar, als tussen het leren van (aanstaande) leraren en het leren van leerlingen. Hij expliciteert, onderbouwt en verantwoordt zijn (opleidings)didactische keuzes en zijn visie op opleiden.
Een lerarenopleider bevordert de wisselwerking tussen theorie en praktijk. Hij helpt (aanstaande) leraren het leren van ervaringen te verdiepen, te verbreden en theoretisch te verantwoorden. De opleider stimuleert en ondersteunt (aanstaande) leraren bij het systematisch analyseren en evalueren van hun eigen onderwijspraktijk.
Een lerarenopleider beoordeelt de ontwikkeling van de (aanstaande) leraar op een betrouwbare, valide en transparante manier. Hij is open over de wijze waarop hij samen met collega’s (aanstaande) leraren beoordeelt.

Het handelen van een opleidingsdidactisch bekwame lerarenopleider kenmerkt zich door…

• Vormgeven van leerprocessen van (aanstaande) leraren
• Voorbeeldmatig opleiden
• Bevorderen van de wisselwerking tussen theorie en prakrijk
• Beoordelen van de ontwikkeling van (aanstaande) leraren

Een lerarenopleider is agogisch bekwaam
Een lerarenopleider weet op een voorbeeldmatige manier vorm te geven aan een veilig en uitdagend leerklimaat. Hij is interpersoonlijk vaardig. Hij bevordert de communicatie over en weer tussen zichzelf en de (aanstaande) leraar en tussen de (aanstaande) leraren onderling, ook met behulp van nieuwe media. Hij kan zijn handelen verbinden met het pedagogisch handelen van (aanstaande) leraren.
In zijn onderwijs richt een lerarenopleider zich op de heterogene groep van (aanstaande) leraren, zoals de jong volwassenen en de volwassen lerenden (deeltijders en zij-instromers). Hij herkent en benoemt de concerns van (aanstaande) leraren en helpt voorwaarden te scheppen voor hun groei. Vanuit zijn voorbeeldfunctie is hij in staat om verschillen tussen (aanstaande) leraren in te zetten als bron van leren.
Een lerarenopleider is gericht op het begeleiden van de (aanstaande) leraren bij de ontwikkeling van hun beroepsidentiteit. Hij stimuleert reflectie en daagt de (aanstaande) leraren uit om zelf sturing te geven aan hun leerproces. Hij helpt hen daarmee de basis te leggen voor een ‘leven lang leren’ als leraar. Hiertoe begeleidt hij de ontwikkeling van het reflectief vermogen en de lerende houding van (aanstaande) leraren.

Het handelen van een agogisch bekwame lerarenopleider kenmerkt zich door…

• Interpersoonlijk handelen
• Omgaan met diversiteit
• Begeleiden van de ontwikkeling van beroepsidentiteit

Een lerarenopleider is organisatorisch en beleidsmatig bekwaam
Een lerarenopleider geeft (mede) vorm aan samen opleiden. Hij ondersteunt de (aanstaande) leraar bij het optimaal inrichten van diens leerwerkplek. Hij stemt de verschillende contexten waarin (aanstaande) leraren leren op elkaar af.
Een lerarenopleider kent zijn verantwoordelijkheid in het multidisciplinaire team van school- en instituutsopleiders, dat betrokken is bij de opleiding van (aanstaande) leraren. Hij is hierbij gericht op het leren van alle betrokkenen.
Een lerarenopleider neemt initiatieven om de inhoudelijke afstemming tussen opleiders in school en instituut zo goed mogelijk te organiseren. Hij is een gesprekspartner voor het management van zijn organisatie.
Een lerarenopleider draagt bij aan beleid en ontwikkeling van een krachtige en inspirerende leerwerkomgeving. Hij deelt zijn kennis en visie rond het leren in een beroepscontext met leden van de beroepsgroep.

Het handelen van een organisatorisch en beleidsmatig bekwame opleider kenmerkt zich door…

• Vormgeven aan samen opleiden
• Werken in een multidisciplinair team
• Bijdragen aan de organisatie van de lerarenopleiding
• Bijdragen aan beleid van het opleiden van leraren

Een lerarenopleider is ontwikkelingsbekwaam
Een lerarenopleider is gericht op de systematische evaluatie van zijn eigen functioneren.
Hij kent zijn sterke en zwakke kanten en zoekt actief naar mogelijkheden om te blijven leren.
Hij reflecteert op zijn ervaringen en zoekt hierbij naar verdiepende perspectieven.
Een lerarenopleider benadert zijn werk op een onderzoekende manier. Hij volgt nieuwe ontwikkelingen in het onderwijs op kritische wijze en vanuit verschillende theoretische perspectieven.
Hij gebruikt de kennisbasis voor lerarenopleiders en andere opbrengsten van (praktijk)onderzoek om zijn opleidingspraktijk te interpreteren en verder te ontwikkelen. Een lerarenopleider onderneemt gerichte activiteiten om zijn professionaliteit te onderhouden en ontwikkelen.

Het handelen van een ontwikkelingsbekwame opleider kenmerkt zich door…

• Reflectie
• Onderzoekend handelen
• Onderhouden van de eigen professionaliteit